Les

Het is bijna lente...., de zon schijnt soms heerlijk, bloemetjes komen uit, je hoort de vogeltjes weer zingen.. De kinderen voelen het ook, weg uit die grauwe, koude winter! Waar merk je helemaal goed dat het lente wordt? Op een boerderij, er groeien fruitjes aan de bomen, gewassen op de akkers buiten, er worden baby-dieren geboren. Je vindt nergens anders een plek dichterbij de natuur dan hier. Laten we gaan onderzoeken hoe alles in zijn werk gaat op een boerderij? Ik heb een leerling die op een boerderij woont, zij zijn met hun gezin naar Loosdrecht verhuisd. Ze hebben een hond, twee katten, kippen, paarden en veel muizen. Wellicht kunnen we daar een kijkje gaan nemen met de klas? Ik wil mijn klas ook meenemen naar een leuke kinderboerderij in De Pijp. Daar hebben ze een educatieve activiteit: Boerderij Onderzoek-spel. Als sociaal-culturele praktijk zie ik voor me: een erfje met hokken waar boerderij-dieren verzorgd worden. We willen weten wat een konijn/varken/lammetje per dag nodig heeft, hier maken we een eet-boekje van. Beneden worden zaadjes gezaaid en gaan we plantjes/kruiden laten groeien. Aan de huishoek vast maken we een boerderij-winkeltje, waar we producten van eigen grond verkopen. (eierdozen met eitjes, pakken melk, stukken kaas, boter? We gaan ons verdiepen in het waardevolle werk van een boer en boerin. Hoe is hun leefritme? Wat heb je nodig voor je een boerderij kunt beginnen? Wat voor soorten boerderijen heb je? Uiteindelijk weten we alles over een boer, wie er wonen op een boerderij, wat er verbouwd wordt in Nederland? Wat het verschil is tussen gewone appels en biologische?

Waarom ben je trots op deze les?: Wat hebben wij veel geleerd en beleefd de afgelopen weken! De lente hangt in de lucht: de zon laat zich vaker zien, bloemetjes bloeien en de vogels fluiten vrolijk. En wij? Wij zijn net zo blij als de lammetjes in de wei, want wij hebben alles ontdekt over het leven op de boerderij! We zijn trots omdat we zijn begonnen met één simpele vraag: "Waar merk je dat het lente wordt?" En al snel kwamen we uit bij de boerderij: dé plek waar de natuur tot leven komt. We leerden over fruitbomen, pasgeboren dieren, kippen die weer eieren leggen en zaadjes die uitgroeien tot groente of kruiden. We ontdekten dat een boerderij eigenlijk een miniwereld is waar van alles gebeurt. Extra bijzonder was dat een klasgenootje zelf op een boerderij woont! Wat een geluk: zij kon ons precies vertellen hoe het is om tussen de dieren te wonen. We hopen binnenkort zelfs bij haar op bezoek te gaan! Ook kijken we uit naar ons uitstapje naar de kinderboerderij in De Pijp, waar we het Boerderij Onderzoek-spel gaan spelen. Leren én spelen tegelijk! In de klas hebben we ons eigen erfje gemaakt, met hokjes voor de dieren, een moestuintje beneden waar we zaadjes zaaien, en zelfs een boerderijwinkeltje waar we ‘producten van eigen grond’ verkopen. We maakten eet-boekjes voor de dieren en verdiepten ons in het werk van de boer en boerin: wat doen ze allemaal, wat is hun ritme, en wat heb je nodig om een boerderij te beginnen? We zijn trots omdat we nu weten hoe belangrijk boeren zijn, wat er allemaal verbouwd wordt in Nederland en wat het verschil is tussen gewone en biologische producten. Van eieren tot paarden, van zaadjes tot boter: wij weten er alles van!
Welke tips wil je aan andere Eco-Teams geven met betrekking tot deze les?: 1. Begin bij de beleving van de kinderen Sluit aan bij wat kinderen zelf merken van de lente: zonlicht, bloemen, dieren die weer buiten komen. Laat ze vertellen, tekenen of naspelen wat ze zien. Zo ontstaat er betrokkenheid vanaf het begin. 2. Maak het thema tastbaar in de klas Richt een boerderijhoek in met verkleedkleren (boer, boerin, dieren), speelgoedtractoren, stro of hooi en knuffeldieren. Maak een winkeltje met producten van de "boerderij" zoals zelfgemaakte eitjes van klei, melkpakken of kartonnen kazen. 3. Verbind leren aan spel en onderzoek Laat kinderen zaaien, verzorgen, observeren en tellen. Maak eet-boekjes voor dieren, laat ze meten hoeveel water een plantje nodig heeft of een dagboekje bijhouden van een kuikentje of zaadje. 4. Gebruik je omgeving Heb je een leerling die op een boerderij woont? Vraag of je met de klas op bezoek mag komen. Is er een kinderboerderij in de buurt? Veel kinderboerderijen bieden educatieve programma’s aan die perfect aansluiten bij het thema. 5. Betrek verschillende vakgebieden Taal: Woordenschat rondom de boerderij, boekjes maken, dierenverhalen verzinnen. Rekenen: Aftellen tot het bezoek, tellen van eieren, meten van plantjes. Beeldend: Knutsel boerderijdieren, bouw een stal van blokken of karton. Oriëntatie op de wereld: Bespreek beroepen, seizoenen, voedselketen, duurzaamheid. 6. Nodig ouders en verzorgers uit Laat ze iets bijdragen: zaadjes meenemen, helpen bij een bezoek, of vertellen over hun beroep als dat aansluit. Organiseer een open middag waar kinderen hun boerderijhoek en winkeltje mogen laten zien. 7. Sluit af met een feestje of tentoonstelling Een mini-boerderijmarkt of kijkdag waarbij kinderen vertellen wat ze geleerd hebben maakt het thema feestelijk én leerzaam. Verkoop (nep)producten uit de klaswinkel, laat filmpjes of foto's zien, of organiseer een ‘dierenquiz’.
Onderwijstype: Basisonderwijs
School: IKC De Kleine Reus

Aan de hand van een eigen onderzoeksstation gaan de kinderen alles leren over insecten en bodemdiertjes (op kamp). Door beestjes te zoeken op het schoolplein/thuis. Aan de hand van een onderzoeksboekje en het opstellen van eigen vragen. Het thema wordt afgesloten met het samenstellen van eigen informatie waarna we een eigen encyclopedie maken. Startactiviteit: brief van Geert (van het kamp) met de vraag of wij hem kunnen helpen met hem maken van een nieuwe encyclopedie omdat die van hem door een lekkage in het huis helemaal nat is geworden. Sociaal- culturele praktijk onderzoekshoek in de klas waarbij kinderen zelf aan de slag kunnen na hun reguliere werk.

Waarom ben je trots op deze les?: Wij zijn ontzettend trots op dit thema, omdat de kinderen van groep 4 op een onderzoekende en ontdekkende manier ontzettend veel hebben geleerd over insecten en bodemdiertjes. Vanaf het moment dat ze een brief kregen van Geert (van het kamp), die onze hulp vroeg bij het maken van een nieuwe encyclopedie, zijn de kinderen met veel enthousiasme aan de slag gegaan. Ze zijn echte entomologen geworden: beestjes zoeken op het schoolplein en thuis, eigen vragen bedenken en onderzoeken, en alles bijhouden in hun onderzoeksboekje. In de klas hebben we een onderzoekshoek ingericht waar de kinderen zelfstandig verder konden werken en onderzoeken, ook na hun reguliere taken. Tijdens dit thema hebben we belangrijke vragen onderzocht zoals: Wat maakt een dier een insect? Waarom zijn insecten belangrijk? Waar wonen ze, en welke soorten kennen we al? Elke week doken we dieper in de wereld van insecten: van bijen tot kevers, van mieren tot vlinders en zelfs sprinkhanen! De kinderen leerden over metamorfoses, leefomgevingen, het nut van insecten en hun unieke kenmerken. Het hoogtepunt van het thema was natuurlijk het kamp, waar we zelf op zoek gingen naar insecten en deze van dichtbij konden bekijken. Ook reflecteerden we op wat we daar geleerd en beleefd hebben. Als afsluiting maakten de kinderen hun eigen encyclopedie, waarin zij al hun opgedane kennis, tekeningen en zelfbedachte insecten samenbrachten. Deze trots presenteerden zij aan ouders tijdens een feestelijke inloop.
Welke tips wil je aan andere Eco-Teams geven met betrekking tot deze les?: 1. Start met een motiverende aanleiding Begin met een pakkende en verhalende startactiviteit, zoals een brief van een (fictief of echt) persoon die hulp vraagt. Dat maakt het thema betekenisvol en zorgt voor nieuwsgierigheid en betrokkenheid vanaf het begin. 2. Maak het onderzoekend leren écht Laat kinderen zelf vragen bedenken en onderzoeken. Geef ze een onderzoeksboekje en laat ze beestjes zoeken op het plein, thuis of tijdens een excursie. Zo voelen ze zich échte onderzoekers (entomologen). 3. Richt een onderzoekshoek in de klas in Een vaste plek in de klas waar kinderen zelfstandig verder kunnen onderzoeken, boeken kunnen bekijken, loepjes kunnen gebruiken en hun vondsten kunnen noteren, stimuleert eigenaarschap en verdiept het leren. 4. Werk in themaweken met focusonderwerpen Kies per week een subthema (zoals bijen, kevers, mieren, vlinders, sprinkhanen) en zorg voor een goede afwisseling tussen lezen, ontdekken, praten, schrijven en knutselen. 5. Koppel binnen- en buitenschoolse activiteiten Een kamp of natuuruitje geeft kinderen de kans om insecten in het echt te ontdekken. Koppel dit aan reflectiemomenten in de klas zodat ze hun ervaringen kunnen verwerken en toepassen. 6. Integreer taal, wereldoriëntatie en creativiteit Laat kinderen informatieve teksten lezen en schrijven, knutselopdrachten maken (zoals insecten van ecoline en krijt), en hun eigen encyclopedie samenstellen. Zo wordt het thema breed gedragen in het curriculum. 7. Werk toe naar een trots eindproduct Een eigen encyclopedie, waarin kinderen informatie, tekeningen en eigen ideeën bundelen, geeft een concreet doel. Laat ze dit presenteren aan ouders of andere groepen — dat maakt het extra waardevol. 8. Creëer ruimte voor autonomie Laat kinderen zelf kiezen welke vragen ze willen onderzoeken of welk insect ze willen tekenen of beschrijven. Dit verhoogt betrokkenheid en motivatie.
Onderwijstype: Basisonderwijs
School: IKC De Kleine Reus

Binnen ons IKC werkt de Voor Schoolse Opvang binnen het OGO-concept ook met thema's. Dit thema sluit aan op het vorig thema : wij werken in de tuin want we hebben daar zaadjes gekocht en allerlei groenten voor gezaaid (paprika, tomaat, komkommer, courgette, wortel en sla) Na de mei vakantie gaan we dat in onze eigen kleine moestuin of de grote moestuin zetten. De kinderen vonden de moestuin in de groep geweldig en wilden elke ochtend kijken of er al iets gegroeid was of wilden helpen om "de troep en poep" op te ruimen. Straks kunnen we gaan oogsten en daar gaan we dan mee koken. Twee of drie keer in de week willen we met de kinderen (en hopelijk met hulp van ouders ) gaan koken of iets klaarmaken zoals b.v. salades, soep, pasta, pannenkoeken, pindakaas, pesto, sapjes, koekjes, sushi enz. Van fruit en yoghurt kunnen we ook lekkere smoothies maken. Na het koken eten / proeven we het en bespreken we of het lekker is of niet. Met mooi weer kunnen we gaan picknicken

Waarom ben je trots op deze les?: In de huishoek wordt er veel gekookt voor elkaar en daar beleven ze veel plezier aan. Als er een volwassene mee komt eten in de huishoek komt echt alles op tafel te staan en willen ze je alles "laten proeven". Ook willen de kinderen graag meehelpen als we fruit schillen of de tafel gaan dekken. Als we boodschappen gaan doen of ophalen , vragen de kinderen vaak of ze mee mogen. Vaak horen we verhalen van kinderen wat ze wel of niet lekker vinden. Ze hebben dingen gegeten die ze eerst niet lekker vonden.
Welke tips wil je aan andere Eco-Teams geven met betrekking tot deze les?: Begin klein en dichtbij Je hebt geen grote tuin nodig. Start met bakken, potten of kratjes op het schoolplein of in een hoek van het lokaal. Zelfs vensterbanken kunnen werken! Kies snelgroeiende en kindvriendelijke gewassen Denk aan radijs, sla, courgette, tomaatjes en kruiden zoals basilicum en munt. Kinderen zien snel resultaat, wat motiveert. Betrek de kinderen bij álle stappen Laat ze zelf zaaien, water geven, onkruid wieden en oogsten. Ze voelen zich verantwoordelijk en trots. Maak het onderdeel van een thema of project Verbind het tuinieren met taal, rekenen, natuur, gezondheid of wereldoriëntatie. Zo ontstaat betekenisvol leren. Ruimte voor vies worden = ruimte voor leren Laat kinderen ontdekken, voelen en rommelen. Geef ze laarzen en oude kleren – en laat los dat alles schoon moet blijven.
Onderwijstype: Basisonderwijs
School: IKC De Kleine Reus

Groep 7 ging op excursie naar Chocolate Makers in Amsterdam. Dit bedrijf maakt 100% verantwoorde chocolade, waarbij ze veel aandacht besteden aan duurzaamheid en eerlijke handel. We kregen uitleg over het hele proces: van de cacaoboon tot de chocoladereep. We leerden waar de bonen vandaan komen, hoe ze verwerkt worden, en waarom het belangrijk is om eerlijke chocolade te kopen. Het leukste moment? De chocolade proeven natuurlijk! We mochten verschillende soorten proberen en ontdekten hoe lekker verantwoorde chocolade kan zijn. Het was een leerzaam én lekker uitje dat ons heeft laten zien dat chocolade maken veel meer is dan alleen snoepen!

Waarom ben je trots op deze les?: We weten nu meer over eerlijke handel. We hebben geleerd wat het betekent als chocolade "verantwoord" en "fairtrade" is, en waarom dat belangrijk is voor boeren en het milieu. We hebben met eigen ogen gezien hoe chocolade gemaakt wordt. Van boon tot reep – we snappen nu het hele proces en weten dat er veel werk achter een stukje chocolade zit. We maakten bewuste keuzes. Door dit bezoek beseffen we dat we zelf kunnen bijdragen aan een betere wereld, gewoon door te letten op wat we kopen. We stelden goede vragen en luisterden aandachtig. We waren betrokken, nieuwsgierig en lieten zien dat we echt geïnteresseerd waren. We deden mee aan een duurzame toekomst. Door te leren over milieuvriendelijke productie dragen we bij aan een wereld waarin respect voor mensen en natuur centraal staat.
Welke tips wil je aan andere Eco-Teams geven met betrekking tot deze les?: Bereid je klas voor met voorkennis Lees of kijk van tevoren iets over cacao, eerlijke handel of duurzaamheid. Dan herkennen de leerlingen tijdens het bezoek sneller wat ze zien en horen. Neem vragen mee Laat de leerlingen van tevoren vragen bedenken over chocolade, duurzaamheid of het maken van chocolade. De gids vindt het leuk als kinderen nieuwsgierig zijn! Proeven hoort erbij Laat leerlingen weten dat ze chocolade mogen proeven – misschien ook smaken die ze niet gewend zijn. Stimuleer ze om open te staan voor iets nieuws! Let goed op het productieproces Van boon tot reep: het is interessant én leerzaam. Let op de machines, de stappen en de uitleg, want het vertelt veel over hoe je met respect voor mens en natuur kunt produceren. Maak er een project van Koppel het bezoek aan vakken zoals wereldoriëntatie, natuur & techniek of taal. Laat leerlingen een verslag schrijven, een poster maken of een presentatie geven. Denk aan duurzame reisopties Chocolate Makers zet zich in voor het milieu. Als het kan, kom dan met het OV of de fiets – dat past goed bij het thema! Vraag of je foto's mag maken Zo kun je later in de klas of met ouders delen wat jullie geleerd en gedaan hebben. Check wel eerst of dit mag. Verbind het aan je eigen schooldoelen Of het nu gaat om burgerschap, duurzaamheid of voedseleducatie – dit bezoek past bij veel leerdoelen.
Onderwijstype: Basisonderwijs
School: IKC De Kleine Reus

Ecoteam. Tijdens de startdag van MDT-traject heeft Joost Barendrecht van Breda Stad in een Park de leerlingen voorgelicht over het belang van een groene stad. Hierbij was er aandacht voor de noodzaak van waterberging in de stad en het effect van vergroening op de buitentemperatuur en op de temperatuur in gebouwen. Hij vertelde ook over de community van de Stichting Breda Stad in een Park en de vele vrijwilligers die zich inzetten voor een groener Breda en hoe het Stedelijk Gym daaraan heeft bijgedragen en dat nog doet.

Onderwijstype: Voortgezet onderwijs
School: Stedelijk Gymnasium Breda

Page 1 of 8

Wij werken op de boerderij!

Wij worden entomologen en bodemdiertjes onderzoekers!

Wat (of waar) eten we vandaag?

Chocolate Makers

Bezoek Joost Barendrecht van stichting Breda Stad in een Park