Afval is een populair thema voor Eco-Schools. Maar liefst 80 procent van de scholen doet iets met afval in het Eco-Schoolstraject! Graag helpen we scholen op weg om afvalscheiding tot een succes te maken met het leerprogramma Afval op School. Dit leerprogramma wordt uitgevoerd door SME, de organisatie die ook Eco-Schools in Nederland uitvoert. Kan jouw school wat hulp gebruiken? Lees dan vooral verder en maak gebruik van onze ondersteuning en tips!
In de praktijk blijkt het scheiden of verminderen van afval niet altijd even makkelijk. Zo is er vaak niemand die verantwoordelijk is voor het afvalbeleid op school, is het lastig om gewenst gedrag onder leerlingen en medewerkers te stimuleren of werken bestaande regelingen niet altijd mee. Om jullie hierbij te helpen hebben we samen met onze samenwerkingspartners diverse gratis tools ontwikkeld.
Stappenplan
Eén van de gratis tools is het stappenplan. Dit stappenplan hebben we samen met Arcadis ontwikkeld en helpt in vijf praktische stappen om afvalpreventie en afvalscheiding te laten slagen. Een eerste stap is om iemand verantwoordelijk te maken voor het afval(beleid). Vervolgens helpt het om inzicht te krijgen in de huidige situatie en de verschillende afvalstromen. Is het afval bij jou op school voornamelijk afkomstig van drinkpakjes? Op verschillende scholen is de hoeveelheid afval drastisch afgenomen door de leerlingen drinkbekers mee te laten nemen. Als je weet hoeveel en wat voor afval je maakt, is het eenvoudiger om daar gericht ambities en vervolgens projecten voor te ontwikkelen zodat dit afval verminderd kan worden. Benieuwd naar meer concrete acties en tips? Bekijk het stappenplan.
Duurzame gedragsverandering
Het stappenplan helpt bij het structureren en uitvoeren van stappen, maar is op zichzelf staand geen garantie voor succes. Je hebt namelijk ook te maken met het gedrag van alle betrokkenen. Helemaal als het gaat om gewoontegedrag, kan dit erg complex zijn. Als je op een bepaalde manier gewend bent om met afval om te gaan denk je hier vaan niet meer bewust over na. Hoe zorg je er dan toch voor dat iedereen (leerlingen, docenten, conciërges) hun gedrag gaat aanpassen door bijvoorbeeld hun afval te scheiden of verminderen? Ook hier hebben wij een mooi hulpmiddel voor!
Samen met Anjo Travaille van Bovenkamers hebben we het Routeboek ontwikkeld. Het Routeboek beschrijft de route die je doorloopt richting het gewenste gedrag. Eén van de tips is om het gewenste gedrag makkelijk te maken, bijvoorbeeld door altijd een afvalbak in de buurt te hebben waarop duidelijk staat aangegeven waar welk afval in moet. Een andere tip is om leerlingen enthousiast mee te nemen in de veranderingen. Als ze worden betrokken bij het invoeren en uitvoeren van afvalscheiding voelen zij zich medeverantwoordelijk en heeft het een grotere kans van slagen. Meer tips en praktijkvoorbeelden? Bekijk het Routeboek.
De rol van educatie
Er zijn veel leuke lesmethoden beschikbaar die informeren, inspireren en aanzetten tot afvalscheiding en -preventie. Om te helpen bij het kiezen van geschikt lesmateriaal hebben wij keuzewijzers ontwikkeld. In de keuzewijzer staat een breed aanbod van gastlessen, excursies, creatieve lessen en andere ondersteunende materialen. Lesprogramma’s over (zwerf)afval zorgen voor bewustwording en actie, zoals op het Lingecollege in Tiel het geval is. Na een gastlesprogramma hebben de leerlingen zelf een actieplan opgesteld om afval op school te verminderen. Het actieplan bevatte creatieve ideeën zoals een zwerfafvalapp.
Extra kosten voor gescheiden afval
Met bovenstaande tools helpen we jullie hopelijk een heel eind op weg. Sommige obstakels kunnen we echter helaas niet wegnemen, zoals dat schoolafval vaak wordt gezien als bedrijfsafval. Afval scheiden kost vaak extra geld, omdat er meerdere ophaalwagens langs moeten komen voor de verschillende afvalstromen. Hierdoor zou je je ontmoedigd kunnen voelen, maar het kan ook voor extra motivatie zorgen om nog meer de nadruk te leggen op afvalpreventie! Door de hoeveelheid afval te verminderen hoeven er minder ophaalwagens te komen en worden de kosten ook lager.
Hulp van de gemeente
In sommige gemeenten worden scholen geholpen door de gemeente. Zo zijn er voorbeelden van gemeenten die de kosten van gescheiden afval betalen, als ze zuiver gescheiden zijn. Ook kunnen gemeenten een uitzondering maken in het afvalbeleid en scholen van ‘algemeen belang’ verklaren. In dat geval worden ze behandeld als huishoudens en kunnen ze hun afval gescheiden aanbieden. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij de gemeente Noordoostpolder.
Download gratis
Dankzij het leerprogramma Afval op School hebben we al veel geleerd over waar scholen tegenaan lopen en waar ze behoefte aan hebben bij het werken aan afvalscheiding en afvalpreventie. Alle beschikbare tools kan je gratis downloaden op www.afvalopschool.nl/ondersteuning. We zijn altijd benieuwd naar verhalen en ervaringen van andere scholen. Helpen deze tools of heb je voor jouw school behoefte aan andere hulpmiddelen? Laat het ons dan weten! We helpen graag.
Afval op School
Afval op School is een tweejarig leerprogramma, gestart in september 2017. Met dit programma gaan 115 scholen samen met gemeenten, NME-centra en afvalinzamelaars op zoek naar beste invalshoek, werkwijze en educatief materiaal om zo (zwerf)afval terug te dringen. In opdracht van Rijkswaterstaat voeren wij dit programma uit en werken hierin samen met diverse samenwerkingspartners.
Afval op School is een initiatief van Rijkswaterstaat Leefomgeving en is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie (Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij (EFMZV) en de Kaderrichtlijn Mariene strategie (KRM).
