Sinds de coronacrisis zijn we met zijn allen minder op straat, stations en in winkelstraten. Dit zijn de plekken waar voor corona veel zwerfafval lag. Er vindt een verschuiving plaats als het gaat om de plekken met het meeste zwerfafval. Waar het op plekken zoals fietspaden juist minder wordt, omdat jongeren niet meer naar school fietsen, wordt het in wandelgebieden meer. Met name in het weekend is hier een toename van zwerfafval. Dit geldt niet alleen voor wandelgebieden, maar ook voor plekken waar mondkapjes verplicht zijn, zoals supermarkten en bushaltes. Hier zijn veel mondkapjes terug te vinden die mensen laten slingeren. Zie jij ook het zwerfafval op het schoolplein veranderen? Wij geven je 10 tips om met het Eco-team te zorgen voor een schoolplein zonder zwerfafval!
Zo werk je aan een school(plein) zonder zwerfafval!
1. Maak het zo gemakkelijk mogelijk
Zorg dat er afvalbakken aanwezig zijn op de plekken waar het afval ontstaat. Dit kan bijvoorbeeld bij de in- en uitgang van de school en op de plekken waar ouders hun kinderen staan op te wachten.
2. Laat leerlingen meedenken aan een oplossing
Weerstand tegen afvalscheiding en (zwerf)afvalpreventie komt vaak voort uit het gevoel dat iemand anders voor jou bepaalt wat je met afval moet doen. Bedenk om deze reden samen met jouw leerlingen een plan om het zwerfafval tegen te gaan. De weerstand zal niet alleen minder zijn, maar de betrokkenheid wordt hiermee ook vergroot, omdat de leerlingen zelf hebben bijgedragen aan een oplossing.
3. Benut natuurlijke verandermomenten
Creëer momenten waarop de doelgroep extra openstaat voor verandering. Denk bijvoorbeeld aan momenten zoals aan het begin van het schooljaar, na de vakantie of na een verbouwing van het schoolplein. Op deze momenten sta je meer open om te kijken naar wat wenselijk gedrag is in een omgeving.
4. Geef het goede voorbeeld
Ruim in de pauzes het schoolplein op om te laten zien dat dit de norm is. Wanneer dit wordt gedaan door leerlingen, versterkt het signaal, omdat leerlingen zich identificeren met leeftijdsgenoten. Zorg er wel voor dat het opruimen niet wordt gezien als een straf, maar als iets positiefs.
5. Communiceer het gewenste gedrag
Leg in de communicatie de nadruk op wat je wil bereiken. Gebruik bijvoorbeeld het woord ‘’schoon’’ in plaats van ‘’rommel’’. Op het moment dat je dit niet doet, roept dat onbewust het tegenovergestelde gedrag op. Ditzelfde geldt voor het gebruik van ontkenningen. Communiceer daarom met ‘’maak het schoolplein schoon’’ in plaats van ‘’maak het schoolplein niet vies’’. Download hier de handreiking over gesdragsmaatregelen voor een schone school.
6. Ploggen en plandelen
Ooit gehoord van ploggen en plandelen? Deze Zweedse trend is een samenvoeging van joggen en oprapen. Het is de bedoeling dat iedere keer dat je gaat joggen en je komt zwerfafval tegen, je bukt om dit op te rapen. Zo ben je niet alleen goed bezig voor je gezondheid, maar ook voor een schonere omgeving. Niet zo’n zin in joggen? Ga dan voor plandelen: wandelen in combinatie met oprapen. Dat is iets langer vol te houden en minstens zo effectief! Je kan zelfs een plandel-actie starten met je eigen klas. Zij zorgen dan voor gratis opruimmaterialen zoals handschoenen en vuilniszakken.
7. Maak het leuk
Door een wedstrijdelement te verbinden aan het opruimen van het schoolplein krijg je je leerlingen snel in beweging. Wie verzamelt er het meeste afval of wie vindt er het meest vreemde afval? Beloon de winnaar eventueel met een prijs.
8. Leg uit waarom het belangrijk is
Op het moment dat je niet weet waarom je iets doet, is de weerstand groot. Leg daarom tijdens de les uit waarom het zo belangrijk is om afval op te ruimen. Laat bijvoorbeeld zien hoe lang afval blijft liggen als het niet opgeruimd wordt. Dit thema kan je ook bij meerdere vakken laten terugkomen zoals bij Nederlands en biologie.
9. Betrek ouders/verzorgers
Laat ouders hun kinderen minder verpakkingsafval meenemen naar school. Dit kunnen ze doen door het eten in een broodtrommel te doen en het drinken in een navulbare fles. Om verpakkingsvrij afval nog meer te stimuleren kan je de snoep- en frisdrankautomaten op school weghalen en zo weinig mogelijk verpakte producten verkopen in de kantine.
10. Voorkom
Voorkomen is altijd nog beter dan genezen. Voorkom zwerfafval door het aantal tussenuren te verminderen, stimuleer het hergebruik van drinkflesjes door watertappunten te plaatsen en zet de printer automatisch op dubbelzijdig papier. Op deze manier ontstaat er minder afval en hoef je dus ook minder op te ruimen.
Tips delen?
Wij zijn benieuwd naar wat jullie doen om zwerfafval op school te voorkomen. Deel tips met ons via